martes, 15 de enero de 2008

La Ciudad sin tiempo, de Enrique Moriel, una novela que se puede recorrer saltando los capítulos si te sabes las reglas

Acabo de leer "La ciudad sin tiempo" de Enrique Moriel, una obra que cuenta dos historias que tienen lugar en la ciudad de Barcelona en dos épocas distintas y cuyos protagonistas se encuentran al final. Una de ellas se centra en un hombre sin edad, un vampiro, que nace a finales de la Edad Media, momento en el que se inicia el libro. La otra se centra en un misterio que investiga una estudiosa de lo antiguo en la actualidad.

Enrique Moriel va intercalando episodios de cada protagonista hasta el final. No hay linealidad en el relato. Y no se dan pistas de porque. Yo como lector me sentí algo confuso en los tres primeros capítulos, pero comprendí el juego y me gustó. El contexto de cada una de las epopeyas (son viajes por una ciudad laberíntica en cada caso) ofrece datos que ayudan a comprener la vida del otro. Y unas 100 páginas antes del final se unen en un solo relato.

No hay linealidad en el relato. Y no se dan pistas del porque se ha utlizado este forma de relatar. La historia del vampiro abarca un periodo más amplio y parece que engulle épocas a la velocidad del rayo. El de la historiadora se concentra en unos días.

Empezando en la narración del vampiro en el capítulo 1, he intentado saltarme los capítulos de dos en dos hasta llegar al encuentro de los dos protagonistas. Es comprensible totalmente, lo que deduzco que en el caso de la mujer también se puede conseguir. Es una forma de leer la mitad del libro y enfrentarse a una novela sólida.

Finalmente he hecho otro experimento. He saltado del primer capítulo al noveno y después al decimosexto. Y no me he perdido. Los capítulos tienen cierta entidad como un total. Pero he comprendido que era necesario leer el primer capítulo, porque el autor hace la introducción de quien es el personaje principal.

jueves, 10 de enero de 2008

Baixei de Internet a seguinte definición de hipertexto: "os sistemas hipertextuais están baseados nun enfoque no que o usuario ten a posibilidade de crear, agregar, enlazar e compartir informción de fontes diversas, provendo a posibilidade de acceder a documentos de maneira non secuencial, a diferencia de sistemas de información máis tradicionais nas que o acceso é naturalmente secuencial. Esta flexibilidade de acceso provoca as nocións de navegación, personalización de presentacións e anotacións".

Penso que é unha definición acertada, ao mellor incompleta, pero recolle para min o aspecto máis importante do concepto: marca distancias coa forma tradcional de comunicar, de forma secuencial, e incorpora ao lector ou usuario no proceso creativo.

Nunha entrevista a Antonio Tabucchi aparecida en El País o 23 de abril de 2006 na súa sección de Cultura, o escrito italiano asegura que "o tempo e a mirada dos demais engaden cousas que os escritores non preveramos en principio. Hoxe, con respecto a tantos libros do pasado, a información converteunos en lectores moi privilexiados. Poseemos unha bagaxe interpretativa moi superior a dos contemporáneos da obra El Quijote, por exemplo"

Tabucchi dalle protagonismo aos que len os libros, que cada vez están máis preparado e por tanto son uns seres privilexiados pola súa capacidade de comprensión e decisión, pero que tamén lle ofrecen puntos de vista que o enriquecen como escritor. Así, el recoñece que "unhas veces, o encontro co lector dá placer, outras medo" en referencia a unha carta que lle envía un lector, que o fai reflexionar porque lle confesa que foi capaz de escribir a autobiografía que el nunca fora capaz de escribir.

Tabucchi da a entender que o autor e o lector poderían chegar a ser a mesma persoa na tarefa de relatar historias, simplemente porque se sinten identificados cun mesmo texto. Para despois manter as distancias ao matizar que "cada un le a súa propia historia". Deixa claro que, aínda que se sintan identificado co que le, o lector fai unha interpretación diferente. Pero ese tamén é o seu poder diante do que crea e un punto de partida para que rache coa secuencialidade.