Autores varios en el tiempo

Tal como nos ha inicado Marita, he visitado las páginas //mundosinteractivos.blogspot.com/, http://rigormortis.wikispaces.com/ y http://ausencias.wikispaces.com/.
Me parece una idea brillante para poder desarrollar el hipertexto que nosotros estudiamos en el seminario. Creo que es un buen ejemplo de lo que es el desarrollo de un texto hipertextual. Lo que me llama la atención además es que haya un blog para comentar las diferentes colaboraciones, de porque se hacen. Y además sirven para explicar posibles dificultades que la herramienta puede provocar en la navegación.

Aun así, creo que hay cierto control y previsión. Son un grupo cerrado de alumnos los que desarrollan el proyecto. Nadie más puede entrar. Y se da un plazo de cuatro meses para finalizar el proyecto. Yo creo que el hipertexto no debe tener control ni puede ser previsible (me refiero a que se anuncia cada una de las entradas para que todo el mundo lo sepa aunque la entrada y la explicación se hagan al mismo tiempo).

La última dirección ausencias es un experimento similar, pero con la entrada de vínculos, vídeos, imágenes. También está muy bien. Son parecidos y creo que reúne las características de lo que es un hipertexto genuino. Permite navegar al lector y que sea al mismo tiempo autor de la historia.

Es un buen experimento de hipertexto.

Traballo final

Ola aos compañeiros do seminario do hipertexto. Os que non puidéchedes vir o último día, sabede que a profesora concretounos o que había que facer. Por un lado entrar a comentar os textos de cada un de nós co fin de ir pechando a nosa percepción do hipertexto, sen olvidarse de seguir a buscar máis material para encher o blog. Unha vez feitas estas dúas cousas, a segunda parte é publicar as nosas conclusións sobre o hipertexto e manter un último encontro entre todos (con profesora incluida) para chegar a conclusións definitivas sobre o hipertexto. Eu pediríavos que ese encontro fose a mediados de abril (día 15, por exemplo).

Penso que é unha boa opción.

Por favor respostádeme no blog. Grazas. Un saúdo, óscar.

Blacksad, la primera historia, con recursos hipertextuales

En esta primera historia de Blacksad, los noveles Díaz Canales y Guarnido, utilizan dos veces el recurso del hipertexto en una historia que es lineal, de principio a fin. Pero el uso de la hipertextualidad en este cómic de humanos animales donde el protagonista es un gato detective, se vuelve imprescindible para conocer el punto de partida de la historia y su desenlace final. Vayamos por partes:
Punto de partida de la historia. Aparece una actriz muerta de un disparo en la cabeza. ¿Quien es esta mujer para Blacksad?. Es un viejo amor y el busca venganza. ¿Como sabemos la fuerza de sus sentimientos y la necesidad de saber lo que ha pasado? A través de sus recuerdos que aparecen en medio de la linealidad del argumento, con un flashback de sus recuerdos recogidos en viñetas:

Viñeta donde aparece la imagen de la estrella recogida en un periódico. El texto en un párrafo, que recoge el pensamiento de Blacksad: "Una estrella"

Viñeta donde aparece la imagen de Blacksad de perfil y medio cuerpo, fumando un cigarrillo, con la mirada fija en ningún sitio y la frente arrugada mientras piensa (texto del párrafo): "No encontré el brillo deslumbrante que uno espera de un astro el día que conocí a Natalia. Al contrario, su rostro parecía bastante pálido".

A partir de ahora y mientras duran los recuerdos de Blacksad, las viñetas están rodeadas de luz y colores vivos, lo que pretende dar a entender que los recuerdos del detective gato son de felicidad y buena vida al lado de Natalia.

Viñeta donde se ve a Natalia llorando y los recuerdos de Blaksad que vuelven a escena: "la palidez del miedo". A partir de ahora, también el fondo de los párrafos que recogen lo que Blacksad piensa desde el presente, están en un tono gris oscuro y las letras en negro. Es un contraste con lo que vivió (imagen) con el momento de tensión y tristeza por la muerte de Natalia en la actualidad.

Viñeta de Natalia señalando hacia unas flores a Blaksad: "Me pareció una estravagancia que alguien se preocupara por recibir tantas muestras de cariño y devoción por parte de sus admiradores"

Viñeta de detalle donde se lee una de las notas que pone Zorra, disfruta de tus últimos días o Al más bello de los futuros cadáveres. Y piensa Blacksad: "Hasta que leí aquellas notas".

Conjunto de tres viñetas de Blacksad entrando en una florestería, acurrucado el dueño delante de unas macetas y de Blacksad amenazándole con una pistola. Encima de las tres viñetas aparece el texto del pensamiento del detective gato: "Se trataba de hacer un trabajo discreto y eficaz, y yo cuando me esmero, soy muy discreto y sobre todo..."

Viñeta de Blacksad dejando al propietario de la florestería lívido con el miedo y él mirando hacia unas rosas y recoge su pensamiento "...eficaz".

Conjunto de tres viñetas de una llamada al timbre, una mano que abre una puerta y Blacksad con una rosa en los labios mientras Natalia está de espaldas mirando para su salvador. El pensamiento de Blacksad: "Quedo encantada con los resultados".

Viñeta rodeada de flores y el gato y la perra se enfrascan en un beso tórrido. El pensamiento de Blacksad: "Tanto que decidió no prescindir de mis servicios".

Viñeta rodeada de flores y el gatoy la perra desnudos en cama después de hacer el amor rodeado de flores y con una sonrisa en el rostro. El pensamiento de Blacksad: "Fue la época más feliz de mi vida".

Viñeta de Blacksad y Natalia paseando por un parque. Pensamiento de Blacksad: "No tenía nada de sobrenatural. Se trataba de una persona normal y corriente con sus problemas y emociones..."

Viñeta de Natalia haciendo ballet clásico en una clase con más gente, mientras Blacksad mira desde la puerta a lo lejos como se desarrolla la actividad. Pensamiento de Blacksad: "...sus inquietudes..."

Viñeta de Natalia rodeado de tres caballeros que le hacen la corte, mientras Blacksad humillado presencia la escena desde la lejanía. Pensamiento de Blacksad: "...y sus debilidades".

Viñeta de Natalia de espaldas y un Blacksad serio y con mirada sombría, ambos enfadados. Pensamiento de Blacksad: " como nadie es perfecto y no existe el amor a la carta...".

Viñeta de Blacksad de espaldas abandonando un salón donde se ve una rosa marchita al que se le caen las hojas. Pensamiento de Blacksad: "...las circunstancias vencieron y acabaron por separarnos".

En la siguiente viñeta, Blacksad vuelve a la realidad con la vista puesta en el periódico. Se ve la imagen de NAtalia en el periódico. La imagen se ha vuelto gris y el fondo del párrafo que recoge el pensamiento del gato detective se ha aclarado, aunque sigue de un color grisáceo tristón. Pensamiento de Blacksad: "Desde entonces no había vuelto a verla, hasta hoy".

Historia que desemboca en el desenlace final: El matón lagarto que quiso sacar de enmedio a Blacksad en su apartamento y que fue muerto por un lacayo del magnate que mató a Natalia, le cuenta a Blacksad su historia y el nombre del asesino del que fuera su amor, justo antes de morir:

Las viñetas aparecen teñidas de un sangre, un color que impregna de muerte las siguientes imágenes. Como siempre, la narración aparece en el interior de unos cuadros también de color sangre (pues el está a punto de palmarla después de recibir varios disparos):

Viñeta en la que aparece el matón goteando sangre mientras Blacksad enciende un cigarro a la espera de que le cuente su historia. El color de la viñeta es blanco:
Matón: "La ocasión llegó cuando él se enrolló con la actriz"

Viñeta en color rojo donde aparece Natalia subiéndose a un coche rodeada de matones, entre ellos el lagarto matón. Y mientras le narra a Blacksad la historia, en párrafos que aparecen junto a las imágenes: "Todo transcurría con normalidad, en el más absoluto silencio. Tal y como él ordenaba, yo me encargaba de traerla y llevarla de una manera discreta, a sus citas".

Viñeta en color rojo donde aparece Natalia con su nuevo amante. Sigue la narración del lagarto matón: "Sin embargo, siendo él celoso por naturaleza, había encargado a la rata que la espiara. Evidentemente, no era mujer de un solo hobre. Por desgracia para ella y para León".

Viñeta en color rojo donde aparece León, el amante de Natalia, recibiendo una paliza atado a una silla de espaldas y saliendo sangre por todos lados. Sigue los comentarios: " No es agradable ver morir a alguien, y menos cómo murió aquel tipo. Aún oigo sus gritos. Él no tuvo prisa por darle el "tiro de gracia".

Viñeta en color rojo donde aparece el asesino de Natalia dándole el tiro en medio de la frente. Sigue la narración de los hechos por parte del lagarto: "Con la misma sangre fría liquidó personalmente a su chica, sin apenas inmutarse. Le levantó la tapa de los sesos".

Viñeta en la actualidad: Blacksad rumiando la última información mientras se fuma un pitillo, con cara de pocos amigos.

Viñeta en la actualidad. Desaparece el color rojo y se ve al lagarto matón finalizando su discurso: "Y es que Ivo Statoc no sabe perder. En cambio mírame a mi. Yo siempre he sido un perdedor".

Alma Roja, Blacksad de nuevo con otro recurso hipertextual a través de una carta

Blacksad ataca de nuevo en su tercera entrega "Alma Roja", una historia que es una versión "animal" y personal de Canales y Guarnido de lo que fue la caza de brujas contra comunistas y simpatizantes de izquierdas en Estados Unidos por parte del senador McArthy y de la fuga de cerebros del régimen nazi hacia ese mismo país. De nuevo Blacksad aparece en la trama tras reencontrarse con un viejo amigo, Otto Liebber, un físico creador de la Bomba H que defiende el pacifismo desde su privilegiada posición, pero que se equivoca continuamente de bando (primero fue un nazi y ahora pasa los secretos a los rusos). La historia acaba bien para Otto Liebber gracias a Blacksad que no puede olvidar toda la ayuda que su viejo amigo y su padre le dieron cuando era un adolescente. Y la historia acaba con un toque hipertextual. De nuevo entran el cambio de color de la viñeta para ilustrar un dibujo que no se correponde con la linealidad del texto. Todo empieza con una carta de despedida de Otto Liebber que Blacksad encuentra en el suelo tras entrar en su casa:

La siguiente viñeta ocupa todo el largo de la página, aunque en un faldón. Se ve a Blacksad de perfil con la carta en la mano. La parte donde aparece Blacksad está toda en color. De la carta hacia el otro extremo, desaparece el color y la imagen queda en tonos grisáceos (es la tónica de las siguientes viñetas). Y encima está el inicio de los párrafos de la carta. Para diferenciar la narración de Blacksad (letras mayúsculas bien tintadas con un fondo verde claro) de lo que dice Otto Liebber, los autores utilizan una letra cursiva con un fodo gris claro. Y dice así: "Querido amigo: Toda mi vida he buscado la manera de dar sentido a mi existencia, intentando ponerme al servicio de la sociedad"

Siguiente viñeta con Otto Liebber paseando por el barrio destrozado donde conoció a Blacksad y que él y su padre habían intentado cambiar para mejor años atrás. Está en blanco y negro y las tonalidades de gris lo cubren todo. Sigue la carta en párrafos fuera de los dibujos, con ese fondo gris claro: "Decidí dar el gran salto y moverme por las altas esferas para conseguir mis objetivos, y no hice más que cosechar fracasos." Otro párrafo en la misma viñeta: "Conforme más subía, más me desviaba. Apliqué mi ciencia a intereses bastardos. Sin apenas darme cuenta de ello, prostituí mis ideales".

Siguiente viñeta con Otto Liebber ayudando a los actuales vecinos del barrio a rehacer unas instalaciones. Sigue la carta en párrafos fuera de los dibujos, con el mismo fondo gris: "Con esto no pretendo excusarme ni culpar a nadie de mis propios errores. Todos estamos hecho del mismo barro, mal que nos pese a veces."

Siguiente viñeta con Otto Liebber explicando a los niños de una clase. Sigue la carta en párrafos fuera de los dibujos, con el mismo fondo gris: "También quiero aprovechar para darte las gracias por todo lo que has hechos por mi. Si te sirve de consuelo, te diré que, hoy por hoy, me vuelvo a sentir feliz y realizado".

Siguiente viñeta con Otto Liebber escribiendo el final de la carta, que aparece con el mismo fondo gris en dos párrafos: "Cúidate mucho, "chico listo" y "El profesor".

Siguiente viñeta con Blacksad en la habitación de su casa, ya con la viñeta en color y él ocupando casi una mitad de la página, en silencio, y mirando la carta.

De nuevo, Guarnido y Canales utilizan el cambio de color de las viñetas para dar un salto, no sólo temporal, hacia un pasado lejano, sino hacia un pasado próximo en el tiempo pero también hacia un lugar desconocido. Es un salto temporal y espacial. Cuando Blacksad le la carta es como si los autores quisieran que nosotros, los lectores, quisieramos vivir las experiencias vitales que ha vivido Otto Liebber mientras escribía, en paz, una carta a un amigo querido, que lo ha salvado. Parece que la carta rezuma esperanza y recoge el dicho que había hecho famoso el padre de Otto Liebber entre la comunidad: "todo el mundo tiene derecho a una segunda oportunidad", algo que parece disfruta Liebber en su exilio.

Blacksad, un gato detective con un toque de hipertexto en la historia

Canales y Guarnido han conseguido con esta segunda historia enamorar a los amantes del cómic: personajes magistralmente definidos, con su lugar en la historia tanto los principales como los secundarios. El dibujo es una pasada y el argumento es sencillamente magnífico donde se entrelazan desde problemas raciales, historias de amor y despecho, esperanza... y venganza. Y la historia nos la cuenta en un mundo de animales humanos un gato detective, duro, solitario, con principios, pero con fuerza y agallas...capaz de enfrentarse a los peores enemigos y salir indemne.

Blacksad. Es el protagonista del cómic. Es un detective contratado por la directora de un colegio de niños abandonados que no pierde la esperanza de que The Line, la ciudad donde transcurre la acción, recupere la esperanza de un mundo mejor. Ella cuida de sus niños y por ello no puede permitir que la desaparición de Kyle quede sin resolver. Y le encarga a Blacksad que la recupere, algo que, al final conseguirá. No sin los sobresaltos que suelen acompañar a una buena historia detectivesca con varios personajes que pueden ser los culpables y con un desenlace que nadie se espera.

El desenlace final es donde aparece el hipertexto. Blacksad descubre el ardiz de la esposa del jefe de policía. Y ella le cuenta la historia de su vida (utiliza el mismo formato que Art Spiegelman para entrecruzar el pasado y el presente). Ella narra la historia (párrafos) y las imágenes nos trasladan al pasado (pero no hay color y las imágenes están teñidas de color sepia):

Viñeta con Blacksad de pie y Jezabel Smith (una perra blanca como la nieve) de rodillas llorando en la nieve al lado de la tumba de su hermana muerta durante la historia.

Blacksad: "Hábleme de su padre"

Viñeta con la cara de Jezabel Smith en primer plano llorando: "A mamá siempre le gusto mucho Karup (el jefe de policía que estaba casado con Jezabel). Por eso, aquello que Karup le hizo fue cruel"

Viñeta que se vuelve de color sepia y se ve a Karup con la madre de Jezabel Smith cuando eran novios en un día de picnic en el río (pasado). Empieza la narración de Jezabel (presente): "Según las palabras de mi madre, Karup era una de las mejores personas que nunca había conocido. Pero eso había sido antes de todas esas historias de racismo que despúés le comieron la cabeza"

Viñeta color sepia donde aparecen Karup y la madre de Jezabel Smith de la mano hablando con el racista multimillonario Oldsmith, dueño de The Line. Sigue la narración de Jezabel (presente): "Como muchos otros jóvenes casados, Karup y mi madre se mudaron para The Line procurando una prosperidad que nunca llegaba. Karup empezó a relacionarse con el poder del barrio, con la esperanza de ascender social y economicamente".

Viñeta color sepia donde aparece la madre de Jezabel Smith en el suelo después de recibir una bofetada. Sigue la narración de Jezabel (presente): "Poco a poco, el amor se convirtió en desprecio, y el desprecio en odio. Empezó a pegarle por el simple hecho de ser negra"

Viñeta color sepia donde aparece Karup cogiendo a la madre de Jezabel Smith, vestida con un pijama, de la mano. Sigue la narración de Jezabel (presente): "Pero lo más difícil de soportar fue la posibilidad de que tuviese descendencia negra. Era inacpetable para quien ambicionaba ser alguien en el barrio".

Viñeta color sepia donde aparece la madre de Jezabel Smith en medio del bosque nevado mientras se aleja un coche por la carretera a lo lejos. Sigue la narración de Jezabel (presente): "Cuando ella estaba de siete meses, Karup la obligó a levantarse a media noche, y la llevó para un bosque que está a varios kilómetros. La abandonó en plena tempestad de nieve, con la esperanza de que se muriese. Nadie de sus amigos hizo nada por evitarlo. Orgullosos de lo hecho, guardaron el secreto".

Viñeta a color donde aparece Jezabel Smith hablando con Blacksad. Habla Blacksad: "Pero no murió, ¿verdad?"

Viñeta a color donde aparece Jezabel Smith contestando a Blacksad: "No. No en ese momento. Vivió lo suficiente para traernos al mundo a mi y a Dina. Pero nunca volvió a ser la misma".

Viñeta color sepia conde aparecen Dina y Jezabel Smith abrazadas y llorando por la muerte de su madre que yace en un sofá de su pobre casa. Sigue la narración de Jezabel (presente): "Nunca más regresó a The Line, pero siempre llevó consigo el estigma de negra y madre soltera. Hizo todo lo posible por sobrevivir y para olvidar hasta que su frágil salud se deshizo en mil pedazos".

Viñeta a color donde aparecen Jezabel Smith y Blacsad en el cementerio hablando:

Blacksad: "Crecieron obcecadas con la idea de acabar con el asesino de su madre. Su propio padre".

Jezabel Smith: "Eso mismo. Gracias a mi físico, no me fue difícil hacerme pasar por una sofisticada doncella del sur".

Viñeta a color donde aparecen Blacksad: "...e incluso cometió la locura de casarse con Karup".

Viñeta a color donde aparece Jezabel Smith: "Si. Introduciéndome en su vida, podería saber más facilmente lo que lo volvía vulnerable. Y todavía tuve el placer de torturarlo por no poder ponerme la mano encima"

Maus, un premio pulitzer visto desde el hipertexto

Art Spiegelman nació un 15 de febrero de 1948 en Estocolmo, donde sus padres habían llegado procedentes de Polonia y después de vivir encerrados en campos de concentración nazis. Art creció y se educó en Estados Unidos. En 1966 comenzó a trabajar en Topps Gum Co, empresa en la que permanecería 20 años. A partir de 1975 empezó a trabajar en publicaciones como The New York Times, Vilage Voice Playboy. En 1980 ingresa como profesor en el School of Visual Arts, y en 1980 funda la revista Raw con su mujer, Françoise Mouly, en la que publicaría originalmente Maus. En 1992 se le otorgó el prestigioso premio Pulitzer por esta obra.

Argumento de Maus: Maus es la biografía del padre de Art, Vladek Spiegelman, un judío polaco superviviente de los campos de exterminio nazis. Art narra la historia desde el presente de sus conversaciones con su padre en la última etapa de su vida. Art quiere dejar memoria de la aterradora persecución que sufrieron millones de personas en la Europa sometida por Hitler y de las consecuencias del sufirimiento en la vida cotidiana de las generaciones posteriores.

Art Spiegelman narra una historia trágica y real utilizando un formato y unas formas literarias novedosas: cuenta la historia desde el presente de sus conversaciones con su padre que, en encuentros distantes entre si, le va narrando su historia desde que conoce a su madre hasta que se reencuentran al finalizar la guerra en Sosnowiec (Polonia). Lo realmente llamativo y diferenciador de la narración se centra en tres aspectos:

1. El pasado y presente se funden en la narración. El autor narra la historia desde su punto de vista en el presente, en Estados Unidos, de lo que a él le está sucediendo con su padre y las charlas de ambos en diferentes momentos (con la acción recogida en dibujos y bocadillos con los diálogos que recogen la acción en el presente). Pero es su padre quien se erige en protagonista directo de la narración cuando empieza a contar sus vivencias de los años anteriores a la guerra y durante la misma. Cambian los dibujoss y recogen ese tiempo pasado en Polonia con diálogos en primera persona _bocadillos_, como si estuviese ocurriendo en ese momento, pero no es así. Lo que sitúa la acción en el pasado son las viñetas, pero lo que mantiene el nexo con el presente (Art y su padre hablando) es la narración del padre que se recoge en los párrafos en la parte superior de las viñetas, fuera de los dibujos. Es el momento que Art se calla y deja que su padre narre los hechos que el dibuja dándole vida a los personajes.

2. El autor utiliza un género poco usual para recoger un artículo más próximo al periodismo de investigación o biográfico: el cómic o, como lo han definido otros autores, memoir gráfica.

3. Animaliza a los personajes de la historia. Los judíos son ratones, los alemanes son gatos, los polacos son cerdos y los estadounidenses son perros. Es un simbolismo de lo que había sido la guerra, pues los ratones eran perseguidos por los gatos y estos por los perros, mientras que los cerdos eran animales domesticados.

La unión de estos tres elementos (junto con otros recursos estilísticos y narrativos) son los que hacen que Maus haya sido un éxito y un elemento artístico fuera de lo común hoy en día, en un mundo donde imperan las nuevas tecnologías que cambian a una velocidad que muchos no somos capaces de seguir.

Art Spiegelman utiliza recursos del hipertexto, pues conjuga de una forma brillante la narración de los hechos pasados y presentes. Se funden en una sola historia y nos hace estar presente en dos realidades, que nos permite vivir dos historias paralelas unidas entre si por Vladek. Podemos comprender mejor al padre del autor gracias a sus vivencias durante casi diez años de persecución por parte de los nazis y de su supervivencia heroica. Y parece también un ejercicio necesario por parte del hijo para intentar acercarse a un padre con el que no se ha llevado bien, seguramente por culpa del propio Vladek.

Comentario sobre a película Jackie Brown de Tarantino 2

4. OS PERSONAXES.
Na primeira parte da película, preséntanse os personaxes. A duración da cinta (máis de dúas horas e media) permite unha recreación dos protagonistas, algunha incluso semella excesiva, caso de Ordell, pero tamén imprescindible para entender a súa maneira de actuar posterior. Os papeis principais son:

Jackie Brown: Azafata negra de 45 anos que vive unha situación laboral precaria, polo que ten que buscar outras fontes de ingresos a través da súa colaboración coa banda de Ordell, a quen lle fai contrabando de divisas. Pero descúbrena e vese asediada polos delincuentes e a polícia ao mesmo tempo. Está atrapada.

Ordell: Despiadado traficante de armas que se atopa con problemas cos seus subordinados. Desfaise de Beaumont porque canta á policía, pero non pode con Jackie Brown. Os seus colegas, Melanie e Louis Gara tamén o queren enganar.

Max Cherry: É un axente de fianzas, un ser perdido que conecta con Jackie Brown. Axudaranse mutuamente e a azafata terá nel o seu mellor apoio para saír do embrollo no que se meteu. Ao final xurde unha especie de amor entre eles.

Melanie: A inxenua rapaza, sempre vestida con roupa de praia, que vive con Ordell a quen quere enganar xunto con Louis Gara, que finalmente a asasina.

Ray Nicolette: Policía de aduanas que vixía a Jackie Brown e que lle ofrece o trato para desenmascarar a Ordell. As súas maneiras para convencer á azafata rallan ai legalidade e amosa na un policía que fará o que sexa para conseguira súa presa, sen importarlle para nada o que lle poida pasar a Jackie Brown.

Louis Gara: Foi compañeiro de celda na prisión de Ordell ea gora volta para xuntarse co seu antigo compañeiro tras cumprir una condena de catro anos por atraco a man armada.
Mark Dargus: Detective da policía que segue a pista da azafata Jackie Brown por introducir diñeiro de contrabando no país para Ordell.

5. ESTILO.
Existen dúas partes diferenciadas. Unha primeira na que se presentan os personaxes. Na primeira escena, Jackie Brown, acompañada pola música das películas de acción, desprázase polo aeroportos obre unha cinta automática, a continuación ponse acorrer e acaba fichando no traballo e collendo os billetes dos pasaxeiros; o prólogo de case 15 minutos con Ordell é imprescindible para comprender a trama posterior.

Ao mesmo tempo que caracteriza aos personaxes (Jackie Brown é capturada e aparece o axente de fianzas Max Cherry que empezan a coñecerse e a entenderse mutuamente), constrúese a intriga da película, unha segunda parte onde se misturan tres historias diferentes e cunha secuencia final complexa pero efectiva.

6. CARACTERÍSTICAS.
Hai unha serie de elementos singulares que caracterizan esta película :

- Unha excelente banda sonora con cancións dos anos 70, acorde coa atmósfera que pretende darlle o autor á película.

- Os diálogo son escuetos, onde abunda o humor negro e sutil. Na maioría dos casos, os temas son banais, incluso profundízase.

- A existencia da violencia e o sangue é unha constante no cine de Tarantino.

- Un guión ben resolto e escrito, baseado nunha novela de Elmore Leonard está ben escrito.

- É un xénero non moi utilizado nos últimos anos, como é o do xénero negro

- Ritmo narrativo aceptable, capaz de enganchar pero que perde forza ao final

7. O HIPERTEXTO.
Aparece na segunda parte da película, cando se desenvolve a intriga:

1) A intriga da película ocupa o eixo central da segunda parte e que se nutre de tres historias que irán despregándose a medida que pasan os minutos.

- Os protagonistas dunha das historias son os delincuentes (Ordell e Louis Gara).

- A policía desenvolve outra das tramas.

- Jackie e Max lideran a última.

As tres historias teñen o seu fío, pero vanse entremezclando unhas coas outras. Nútrense as historias e chocan as personaxes. É unha maraña complexa con tres narracións que sofren dous momentos importantes:

- o asasinato de Melanie

- a segunda entrega do diñeiro nuns probadores de roupa (aquí os feitos nárranse dun xeito minucioso e desde tres puntos de vista diferente)

2) A megasecuencia que relata o cambio do diñeiro no probador dunha tenda de mulleres. O tempo cinematográfico é maior que o tempo físico que ocupa a acción porque o importante é que se vexan as tres diferentes perspectivas desde as que se ve a acción. É a exploración doutros puntos de vista. Non hai tempo real. Só existe a percepción de cada un dos protagonistas e vanse sucedendo ata que o espectador se fai unha composición de lugar completa con diferentes puntos de vista. É unha composición fóra do tempo, voltándose atrás unha e outra vez, desde outros ángulos da cámara, ata completar o sentido coral da acción.

Comentario sobre a película Jackie Brown de Tarantino

1. BIOGRAFÍA.
Quentin Tarantino naceu en Knoxville (Tennessee) en 1963. Guionista, director e actor estadounidense, fíxose moi popular durante a década de 1990 como guionista. A pesar da súa corta carreira, considérase como un dos iconos do cine independente de EEUU e as súas películas móvense entre a polémica.

Tarantino deuse a coñecer grazas a True Romance (Amor a queimarroupa en España). Tamén escribiu o guión genuino de Natural Born Killers (Asesinos natos). A estrea de True Romance deulle a Tarantino a oportunidade de trabar amistade co produtor Lawrence Bender, que o animou a dirixir Reservoir Dogs(1992) e Pulp Fiction (1994). Esta última fíxose coa Palma de Ouro no Festival de Cannes. En 1997 dirixiu Jackie Brown, basada na novela de Elmore Leonard e na que actuou Pam Grier como protagonista. Estreou Hill Hill en dúas partes separadas, o 2003 e 2004. A súa última película é Grindhouse (2007).

2. A PELÍCULA.
Jackie Brown é unha película de de 154 minutos feita en 1997. É a terceira que dirixe Quentin Tarantino. Os actores principais son Pam Grier, Robert Forster, Robert de Niro, Samuel L. Jackson, Bridget Fonda e Michael Keaton.

3. O ARGUMENTO.
Jackie Brown é unha azafata de voo que, necesitada de diñeiro, traballa para Ordell, un mafioso buscado pola policía. Un día é sorprendida na aduana facendo tráfico de divisas. A policía ofrécelle un trato para non ir ao cárcere. Vese atrapada e, coa axuda do seu pagador da fianza, Max, idea un plan para quedarse con medio millón de dólares e para desfacerse, ao mesmo tempo, da policía, de Ordell e dos subalternos de Ordell que teñen un plan alternativo ao do seu xefe.

Comentarios del libro "Los Viajes de Gulliver" 9. Conclusión final

Gulliver ten unha actitude filosófica ante as súas venturas e desventuras. Enfróntase ás novidades e ás personaxes con interese e sen malicia. Desde un punto de vista do hipertexto, o lector ve, oe e experimenta a través dos seus sentidos. Tamén é narrador, a través do autor e das súas opinións. Por veces, é educado. Outras non cre na raza humana. Ás veces, Gulliver obriga ao lector a estar atento, a pensar o que está lendo. A ser propietario do que se está a contar.

Comentarios del libro "Los Viajes de Gulliver" 8

J. TRAER DO PASADO A PERSONAXES HISTÓRICOS E MANTER CONVERSAS CON ELES PARA DESCUBRIR A VERDADE DAS SÚAS HISTORIAS E PERSONALIDADES. Posibilidade de que a través desta idea se poida construír un hipertexto.

CAPÍTULO 3. VIAXE A LAPUTA, BALNIBARBI, LUGGNAGG, GLUBBDUBDRIB E O XAPÓN.
Páxina 103: “A súa alteza o gobernador ordenoume que chamase de entre os mortos a calquera persoa que se me ocorrese e no número que quixese, desde o principio do mundo ata o tempo presente, e lle mandase responder ás preguntas que tivera a ben dirixirlles, coa condición de que as miñas preguntas se reduciran ao período dos tempos en que viviron. E agregou que unha cousa en que podían confiar era en que me dirían a verdade, pois o mentir era un talento sen aplicación ningunha no mundo interior.

Expresei a súa Alteza o meu máis humilde recoñecemento por tan gran favor. Estabamos nun aposento desde onde se descubría unha bela perspectiva do parque. E como a miña primeira inclinación levárame a admirar escenas de pompa e magnificencia, pedín ver a Alexandre o Grande á cabeza do seu exército inmediatamente despois da batalla de Arbela; o que, a un movemento que fixo cun dedo o gobernador, apareceuse inmediatamente nun gran campo ao pé da fiestra na que estabamos nós. Alexandre foi chamado á habitación; con grandes traballos puiden entender o seu grego, que se parecía moi pouco ao que eu sei. Aseguroume pola súa honra que non morrera envenenado, senón dunha febre a consecuencia de beber con exceso.

Logo vin a Anibal pasando os Alpes, que me dixo que non tiña unha gota de vinagre no seu campo. Vin a César e a Pompeio, á cabeza das súas tropas, dispostas para acometerse. Vin ao primeiro no seu último gran triunfo. Pedín que se aparecese ante min o Senado de Roma nunha gran cámara, e noutra, fronte por fronte, unha Xunta representativa moderna. Antoxóuseme o primeiro unha asemblea de heroes e semideuses, e á outra, unha colección de bucaneiros, rateiros, salteadores de camiños e rufiáns.

O gobernador , ao meu rogo, fixo un sinal para que avanzasen cara nós Cesar e Bruto. Sentín subitamente profunda veneración á vista de Bruto. No súa faciana tódalas faccións revelaban a máis consumada virtude, a máis grande intrepidez, firmeza de entendemento, o máis verdadeiro amor ao seu país e xeral benevolencia para a especie humana. Observei con gran satisfacción que estas dúas persoas estaban en estreita intelixencia, e César confesoume francamente que non igualaban con moito as maiores fazañas da súa vida a gloria de quitarlla. Tiven a honra de conversar longamente con Bruto, e díxome que os seus antecesores, Xunius, Sócrates, Epaminondas, Catón o mozo, sir Thomas Moore e el estaban xuntos a perpetuidade; sextunvirato ao que entre tódalas idades do mundo non poden engadir un sétimo nome”.

COMENTARIO: É unha volta atrás no tempo desde un tempo presente, onde se producen unha serie de conversas con personaxes históricos que producen unha paréntese na historia de Gulliver. Ademais, as súas aportacións permiten ter unha visión diferente da historia da humanidade. É un feedback desde o presente, pero non queda moi claro en que tempo estamos: se no tempo de Gulliver ou no tempo das personaxes, aínda que eles aseguran que o seu tempo pasou e sen embargo parece que están na eternidade. Pode ser un hipertexto se atendemos a que non se produce unha acción nun momento atemporal. Pero non aporta nada de códigos diferenciados para a expresión.

Comentarios del libro "Los Viajes de Gulliver" 7

G. MÉTODO PARA MELLORAR O IDIOMA DE BALNIBARBI. Posibilidade de que a través desta idea se poida construír un hipertexto.

CAPÍTULO 3. VIAXE A LAPUTA, BALNIBARBI, LUGGNAGG, GLUBBDUBDRIB E O XAPÓN.
- Páxina 97: “O primeiro proxecto consistía en facer máis curto o discurso, deixando aos polisílabos unha sílaba máis, e prescindindo de verbos e participios; pois, en realidade, tódalas cousas imaxinables son nomes e nada máis que nomes”.

COMENTARIO: A creación dunha nova linguaxe aproveitando a lingua que xa existe e buscando reducir o número de sílabas a utilizar é unha forma de darlle a volta á comunicación. Créanse novos códigos e significados, retíranse unha serie de palabras que levan a acción ás frases e úsanse só nomes, complica as posibilidades comunicativas. E vai a facer necesario o uso de novos sistemas: non se falará únicamente, haberá xestos, referencia a obxectos, sons distintos ás palabras...É posible que a comunicación se faga a través de hipertextos.

H. MÉTODO PARA SUBSTITUÍR O IDIOMA DE BALNIBARBI POR UN SISTEMA BASEADO EN LEVAR AS COUSAS CONSIGO PARA REFERIRSE A ELAS NA CONVERSA SEN UTILIZAR AS PALABRAS. Posibilidade de que a través desta idea se poida construír un hipertexto.

CAPÍTULO 3. VIAXE A LAPUTA, BALNIBARBI, LUGGNAGG, GLUBBDUBDRIB E O XAPÓN.
- Páxina 97: “O outro proxecto era un plan para abolir por completo tódalas palabras, as que fosen; e defendíase como unha gran vantaxe, tanto respecto da saúde como da brevidade. É evidente que cada palabra que falamos supón, en certa maneira, unha diminución dos nosos pulmóns por corrosión, e, polo tanto, contribúe a reducir a vida; en consecuencia, ideouse que, sendo as palabras simplemente os nomes das cousas, sería máis conveniente que cada persoa levase consigo tódalas cousas de que fose necesario falar no asunto especial sobre que pensar. E este invento implantaríase, certamente, con gran comodidade e aforro de saúde para os individuos, de non haber as mulleres, en consorcio co vulgo e os ignorantes, ameazando con alzarse en rebelión se non se lles deixaba en liberdade de falar coa lingua, ao modo dos seus antepasados; que a tales extremos chegou sempre o vulgo na súa inimiga pola ciencia. Aínda así, moitos dos máis sabios e eruditos adheríronse ao novo método de expresarse por medio de cousas: o que presenta como único inconveniente o de que cando un home se ocupa en grandes e diversos asuntos vese obrigado, en proposición, a levar ás costas un gran talego de cousas, a menos que poida pagar un ou dous robustos criados que lle asistan. Eu vin moitas veces a dous destes sabios, case abrumados polo peso dos seus fardos, como van os nosos buhoneiros, encontrarse na rúa, botar a carga a terra, abrir os talegos e conversar durante unha hora; e logo, meter os utensilios, axudarse mutuamente a reasumir a carga e despedirse.

Mais por conversas curtas, un home pode levar os necesarios utensilios nos petos ou debaixo do brazo, e na súa casa non pode faltarlle o que precise. Así, na estancia onde se reúnen quen practica esta arte hai sempre a man tódalas cousas indispensables para alimentar este xénero artificial de conversas.

Outra vantaxe que se buscaba con este invento era que servise como idioma universal para tódalas nacións civilizadas, cuns mobles e útiles que son, por regra xeral, iguais ou tan parecidos, que pode comprender doadamente cal é o seu destino. E deste modo os embaixadores estarían en condicións de tratar con príncipes ou ministros de Estado estranxeiros para quen a súa lingua fose por completo descoñecida”.

COMENTARIO: Abolir as palabras e a falta co obxecto de crear unha lingua universal é unha tolemia e unha broma de mal gusto. E substituilo por un sistema que faga referencia directa aos obxectos que levas contigo, sendo tales obxectos dos que tes que falar permitirá, evidentemente, a creación dun hipertexto formado polos obxectos mesmos, pero tamén por xestos, sons inintelixibles... En nada se parecerá o código utilizado con palabras a un novo código que terá a urxencia do significado centrado nos obxectos aos que te queres referir.

I. MÉTODO PARA CREAR CÓDIGOS APROVEITANDO O IDIOMA QUE SE UTILIZA, PERO DÁNDOLLE UN SIGNIFICADO DIFERENTE AS PALABRAS OU LETRAS. Posibilidade de que a través desta idea se poida construír un hipertexto.

CAPÍTULO 3. VIAXE A LAPUTA, BALNIBARBI, LUGGNAGG, GLUBBDUBDRIB E O XAPÓN.
- Páxina 100: “Faleille de que no reino de Tribnia, chamado polos naturais Langden, onde pasei algún tempo durante as miñas viaxes, a inmensa maioría do pobo está constituída en certo modo por husmeadores, testemuñas, espías, delatores, acusadores, cómplices que denuncian os delitos e xuradores, cos seus instrumentos subordinados; e todos, atidos á bandeira, a conduta e á paga de ministros e deputados seus. Naquel reino son as conxuras, por regra xeral, obra daquelas persoas que se propoñen dar realce as súas facultades de profundos políticos, prestar novo vigor a unha administración decrépita, extinguir ou distraer o xeral descontento, encherse os petos con secuestros e confiscacións e elevar ou afundir o concepto do crédito público, segundo cumpra mellor os seus intereses particulares. Convense e determina entre eles a persoa sospeitosa que deberá ser acusada de conxura e en seguida tense coidado especial en apoderarse das súas cartas e papeis e encadear aos criminais. Estes papeis entréganse a unha cuadrilla de artistas moi preparados en descubrir significados misteriosos nos vocablos, nas sílabas e as cartas. Por exemplo, poden descubrir que unha bandada de gansos significa un senado; un can coxo, un invasor; a praga, un corpo de exército; unha aguia, un primeiro ministro; a gota, unha alta dignidade eclesiástica; unha forca, un secretario de Estado; unha criba, unha dama da corte; unha escoba, una revolución; un agocho de ratos, un emprego; un pozo sen fondo, un tesouro; unha sentina, unha corte; un gorro e uns cascabeis, un favorito; unha caña rota, un tribunal de xustiza; un tonel bacío, un xeneral; unha chaga supurando, a Administración.

Por si este método fracasa, teñen outros dous máis eficaces, chamados polos que entre aquelas xentes téñense como instruídos, acrósticos e anagramas. Co primeiro poden descifrar significados políticos en tódalas letras iniciais: así, N significa conxura; B, rexemento de cabalería; L, unha flota no mar. Co segundo, traspoñendo as letras do alfabeto en calquera papel sospeitoso, poden deixar ao descuberto os máis profundos designios dun partido desgustado. Así, por exemplo, si eu escribo a un amigo unha carta que ao noso irmán Tom acaban de saírlle almorranas, un descifrador hábil descubrirá que as mesmas letras que compoñen esta sentencia poden analizarse nas palabras seguintes: resistir _ hai unha conspiración dentro do país_ a viaxe. E este é o método anagramático”.

COMENTARIO: Os textos destes documentos poden ser hipertextos porque non se basan única e exclusivamente nas palabras. Utilízanse imaxes con misteriosos significados, partes das palabras teñen un significado diferente á propia palabra. E o código para darlle forma e significado non é lineal, senón que se nutre de cada unha das diferentes partes que forman os documentos.

Comentarios del libro "Los Viajes de Gulliver" 6

F. DESCRICIÓN DA MÁQUINA DE ESCRIBIR HISTORIAS XUNTANDO AS PALABRAS DE FORMA ALEATORIA. Importancia desta máquina na construción dun hipertexto.

CAPÍTULO 3. VIAXE A LAPUTA, BALNIBARBI, LUGGNAGG, GLUBBDUBDRIB E O XAPÓN.

- Páxina 96-97: “O primeiro profesor que vin estaba nunha habitación moi grande rodeado por corenta alumnos. Despois de intercambiar saúdos, como observara que eu consideraba con atención un taboleiro que ocupaba a maior parte do longo e do ancho da habitación, dixo que quizás me asombrara de verlle entregado a un proxecto para facer progresar o coñecemento especulativo por medio de operacións prácticas e mecánicas; pero pronto comprendería o mundo a súa utilidade, e se alababa de que pensamento máis e nobre nunca nacera en cabeza humana.

Todos sabemos canto de laborioso é o método corrente para chegar a ter artes e ciencias, pois ben: grazas ao seu invento, a persoa máis ignorante, por un prezo módico e cun pequeno traballo corporal, pode escribir libros de filosofía, poesía, política, leis, matemáticas e teoloxía, sen que para nada necesite o auxilio de talento nin de estudo.

Levoume logo ao taboleiro, que rodeaban por todas partes os alumnos formando filas. Tiña vinte pes en cadro e estaba colocado en medio da habitación. A superficie estaba constituída por varios anacos de madeira do tamaño dun dedo proximamente, aínda algo maiores uns que outros. Todos estaban ensartados xuntos en alambres delgados. Estes anacos de madeira estaban por todos lados cubertos de papel pegado a eles; e sobre estes papeis aparecían escritas tódalas palabras do idioma nos seus varios modos, tempos e declinacións, pero sen orde ningún. Díxome o profesor que atendese, porque ía a ensinarme o funcionamento do aparato. Os discípulos, a unha orde súa, botaron man a uns mangos de ferro que había ao redor do borde do taboleiro, en número de corenta e, dándolles unha volta rápida, toda a disposición das palabras quedou cambiada totalmente. Mandou logo a trinta e seis dos rapaces que lesen amodo as diversas liñas tales como quedaran no taboleiro, e cando atopaban tres ou catro palabras xuntas que podían formar parte dunha sentencia dictábanas aos catro restantes, que servían de escribentes. Repetiuse o traballo tres veces ou catro, e cada unha, en virtude da disposición da máquina, as palabras mudábanse a outro sitio ao dar volta aos cadrados de madeira.

Durante seis horas diarias, dedicábanse os estudantes novos á tarefa, e o profesor amosoume varios volumes en gran folio, xa reunidos en sentencias cortadas, que pensaba enlazar, para, sacándoa delas, ofrecer ao mundo unha obra completa de tódalas ciencias e artes, a que podería mellorarse e facilitarse en gran modo co que o público crease un fondo para construír e utilizar cincocentos daqueles taboleiros en Lagado, obrigando aos directores a contribuír á obra común coas súas coleccións respectivas.

Aseguroume que dedicara a este invento toda a súa intelixencia desde a súa xuventude, e que esgotara o vocabulario completo no seu taboleiro e feito un serio cálculo da proporción xeral que nos libros existe entre o número de artigos, nomes, verbos e demais partes da oración.
Expresei o meu máis humilde recoñecemento a aquela ilustre persoa por amosarse de tal modo comunicativo e prometínlle que se algunha vez tiña a felicidade de regresar ao meu país faríalle a xustiza de proclamalo único inventor daquel aparato marabilloso, cunha forma e combinación que lle roguei que delinease nun papel. E aparecen na figura desta páxina. Díxenlle que, aínda en Europa os sabios tiñan o costume de roubarse os inventos uns aos outros, e deste modo lograban cando menos a vantaxe de que se discutise cal era o verdadeiro autor, tomaría eu tales precaucións, que el só disfrutase a honra íntegra, sen que viñera a tomalo ningún rival”.

COMENTARIO: É inxenioso a forma de construír un libro sen que a persoa que o fai teña idea de elaborar contidos con palabras. O home non ten culpa da obra que se elabora con este sistema. O importante é que haxa unha forma de conectar os grupos de palabras entre si. Ten unha coincidencia coa forma de crear un hipertexto, pero o hipertexto, aínda que sexa con formas diferentes, sempre vai a ter sentido. O taboleiro tal parece un ordenador que permite poñer imaxes, vídeo, voz, palabras a un documento, e que esta teña unha mensaxe no seu interior. Claro que aquí, a segunda parte non se cumpre.

Comentarios del libro "Los Viajes de Gulliver" 5

C. O AUTOR E O LECTOR FORMAN PARTE DO MESMO GRUPO: En todo o libro hai 5 referencias e están todas no primeiro capítulo. Son as que seguen.

CAPÍTULO 1. VIAXE A LILIPUT.
- Páxina 25: “Aínda que nosoutros, xeralmente, chamamos ao premio e ao castigo, os goznes sobre os que xira todo goberno” .

- Páxina 26: “..como lemos que foi noutros países”.

- Páxina 26: “As súas nocións respecto dos deberes de pais e fillos difieren extremadamente das nosas”.

- Páxina 26: “así evítanse esas temperás perniciosas impresións de insensatez e vicio a que os nosos nenos están suxeitos”.

- Páxina 28: “Os meus servidores asombráronse de verme comelo con oso e todo, como no noso país facemos”.

COMENTARIO: De novo, Gulliver busca a complicidade cos lectores, pero esta vez deixando claro que forma parte dun grupo e que, por forza, os dese grupo pensan todos iguais, tal como se describe aquí o comportamento do autor-protagonista.

D. REFERENCIAS INDIRECTAS AO LECTOR: En todo o libro hai 13 referencias indirectas ao lector. Son as que seguen.
CAPÍTULO 1. VIAXE A LILIPUT.
- Páxina 17: “que non referirei porque non se me tache de vaidoso”.

- Páxina 22: “segundo referín anteriormente,..”

- Páxina 23: “Como referirei no oportuno lugar”.

- Páxina 26: “Ao falar destas e das seguintes leis, quero que se entenda que fago referencia só ás institucións orixinais, e non á escandalosa corrupción na que caeu o pobo”.

CAPÍTULO 2. VIAXE A BROBDINGNAG
- Páxina 57: “Do que xa terei ocasión de falar”.

- Páxina 57: “..,algúns dos que me atreverei a relatar”.

- Páxina 78: “Cito isto como exemplo de gran forza de costume e prexuizo”.

CAPÍTULO 3. VIAXE A LAPUTA, BALNIBARBI, LUGGNAGG, GLUBBDUBDRIB E O XAPÓN.
- Páxina 96: “Pasamos a dar unha volta pola outra parte da Academia, onde, como xa dixen, alóxanse os arbitristas de estudos especulativos.

- Páxina 109: “Deixando esta digresión:...”

CAPÍTULO 4. UNHA VIAXE AO PAÍS DOS HOUYHNHNMS.
- Páxina 137: “Pero debo confesar sinceramente...”

- Páxina 146: “...-como xa dixen-...”

- Páxina 154: “...o meu designio principal era instruírte, non deleitarte”.

- Páxina 157: “.., conxuro desde aquí a quen teñan algún atisbo deste vicio absurdo para que non se atrevan a comparecer ante a miña vista”.

COMENTARIO: De novo, autor e lector mistúranse nunha mesma figura. Gulliver é a parte que conta a histori, pero tamén fai reflexións das que fai partícipe ao lector no medio das súas narracións. Por outro lado, o que le o libro ten a sesnsación de que é unha historia na que o home, aínda sendo partícipe, ten moi difícil conseguir cambiar unha historia. Son chamadas de atención para manter a atención mentres dura a viaxe.

E. REFLEXIÓNS QUE FAI O AUTOR AO LECTOR: En todo o libro hai tres reflexións que se lle fan indirectamente ao lector. Son as que seguen.

CAPÍTULO 2. VIAXE A BROBDINGNAG
- Páxina 45: “Espero que o paciente lector saberá escusar que me deteña en detalles que, por insignificantes que semellen a espíritos vulgares a ras de terra, poden certamente axudar a un filósofo a dilatar os seus pensamentos e a súa imaxinación e dedicalos ao beneficio público o mesmo que á vida privada. Tal é a miña intención ao ofrecer estas e outras relacións das miñas viaxes polo mundo, nas que me preocupei principalmente da verdade, deixando aparte adornos de erudición e estilo. Tódolos lances desta viaxe deixaron tan fonda impresión no meu ánimo e están de tal modo presentes na miña memoria, que ao trasladalos ao papel, non omitín unha soa circunstancia interesante. Aínda así, ao facer unha escrupulosa revisión, tachei varios pasaxes de menos momento que figuraban no primeiro orixinal por medo de ser cualificado de fastidioso e frívolo”.

- Páxina 70: “...,pero que non é necesario copiar aquí”.

CAPÍTULO 3. VIAXE A LAPUTA, BALNIBARBI, LUGGNAGG, GLUBBDUBDRIB E O XAPÓN.
- Páxina 87: “Quizá, para o lector, iso pase mais ben por unha historia europea ou inglesa que non dun país tan remoto. Pero debe pararse a meditar que os caprichos das mulleres non están limitados por fronteira nin clima ningún, e son máis uniformes do que doadamente puidera imaxinarse”.

COMENTARIO: Sobre o que está a contar o libro, o autor párase para facer reflexións en voz alta das que fai partícipe ao lector. E lle invita a facer tamén as súas meditacións co fin de chegar a un punto en común entre tódalas persoas que forman parte da familia dos lectores. Como se o autor quixera facerte partícipe do que estaba a acontecer.

Comentarios del libro "Los Viajes de Gulliver" 4

B. REFERENCIAS DIRECTAS AO LECTOR, AO QUE CUALIFICA. En todo o libro hai 14 referencias directas e cualificativas do lector. Son as que seguen:

CAPÍTULO 1. VIAXE A LILIPUT.
Páxina 24: “Aínda que é o meu propósito deixar a descrición deste imperio para un tratado particular, compráceme, en tanto, obsequiar ao curioso lector con algunhas nocións xerais”.

Páxina 24: “..pero isto déixoo á imaxinación dos lectores”.

Páxina 28: “E agora quizás poida interesar ao lector curioso que eu lle de algunha conta dos meus asuntos particulares”.

CAPÍTULO 2. VIAXE A BROBDINGNAG
Páxina 43: “o que de xeito doado comprenderá e desculpará o indulxente lector”.

Páxina 64: “Imaxina por ti, cortés lector, as veces que desexei a lingua de Cicerón ou de Demóstenes para poder celebrar a fama do meu querido país natal nun estilo correspondente aos seus méritos e benaventuranzas”.

Páxina 67: “Estou tan profundamente triste como poida estalo calquera dos meus lectores de que tal ocasión se presentase,..”

Páxina 69: “Non digo isto coa máis pequena intención de diminuír as moitas virtudes daquel excelente rei, cuns méritos que temo que quedarán moi mermados aos ollos do lector inglés”.

CAPÍTULO 3. VIAXE A LAPUTA, BALNIBARBI, LUGGNAGG, GLUBBDUBDRIB E O XAPÓN.
Páxina 84: “O que, sen embargo, non quero impoñer, senón, simplemente, sometelo ao xuizoso lector”.

Páxina 104: “Pero éme imposible expresar a satisfacción que no ánimo experimentei de modo que poida resultar conveniente recreo para o lector”.

CAPÍTULO 4. UNHA VIAXE AO PAÍS DOS HOUYHNHNMS.
Páxina 149: “Non ignoro canto se me censurou ao referir este último detalle, pois aos meus detractores lles cumpre saber improbable que persoa tan ilustre descendese a dar tan gran sinal de deferencia a unha criatura tan inferior como eu”.

Páxina 149: “Pero se estes censores meus coñecesen mellor a condición nobre e cortés dos houyhnhnms cambiarían ben pronto de opinión”.

Páxina 154: “Xa che fixen, amable lector, fiel historia das miñas viaxes durante dezaseis anos e máis de sete meses”.

Páxina 155: “Pero deixo os comentarios, e ao xuizoso lector, que por conta propia faga observacións e estableza analoxías”.

Páxina 157: “...,despídome por fin neste punto de todos os meus amados lectores”.

COMENTARIO: Aos ollos de Gulliver, o lector é curioso, imaxinativo, indulxente, que le ao autor, que cualifica cousas, que se recrea, que está en contra do autor, censor e xuizoso. Son características que lle confire Gulliver ás persoas que len a súa obra sobre as súas viaxes. É unha forma de conseguir a súa complicidade no medio da narración. E ao mesmo tempo deixa claro que a última palabra é das persoas que len a obra. De novo, o lector aparece de forma nítida e o autor lle dá unha gran importancia, como se o libro non valese nada sen a participación de quen le o libro. E consegue ter un espazo propio durante toda a obra.

Comentarios del libro "Los Viajes de Gulliver" 3

7. TEXTOS A COMENTAR

A. REFERENCIA DIRECTA AO LECTOR: En todo o libro hai 35 referencias directas ao lector. Son as que seguen.

CAPÍTULO 1. VIAXE A LILIPUT.
- Páxina 3: “Non sería oportuno, por varias razóns, molestar ao lector cos detalles das nosas aventuras naquelas aguas. Baste decirlle que na travesía das Indias Orientais fumos arroxados por unha violenta tempestade ao noroeste da terra de Van Diemen”

- Páxina 4: “O lector creerame si lle digo que este rato foi para min de gran molestia”.

-Páxina 9: “Cento cincuenta destas camas, unidas unhas con outras, daban o ancho e o longo; a cada unha se superpuxeron tres máis, e, sen embargo, pode crerme o lector se lle digo que non me preocupaba en absoluto a idea de caerme ao chan, que era de pedra pulimentada”.

-Páxina 13: “…e necesitou a opinión dalgúns dos seus sabios que tíñana próximos, opinións que foron variadas e apartadas, como o lector pode ben imaxinar sen que eu llas repita, aínda, desde logo, non puiden entendelas moi perfectamente.

- Páxina 13: “E acerca del quero, contando coa paciencia do lector, estenderme un pouco…”

- Páxina 16: “Pero como o lector pode que sinta curiosidade por ter unha idea do estilo e modo de expresión peculiar deste pobo, así como por coñecer os artigos en virtude dos que recobrei a liberdade,..”

- Páxina 17: “O lector poderá advertir que no último artigo ditado...”

- Páxina 18: “Por onde pode o lector formarse unha idea do inxenio daquel pobo, así como da prudente e exacta economía de tan gran príncipe”.

- Páxina 19: “Pero non quero anticipar ao lector máis descricións desta natureza porque resérvoas para un traballo máis serio que xa está case para entrar en prensa e que contén unha descrición xeral deste imperio desde a súa fundación...”

Páxina 23: “...,e das que fago graza aos lectores...”

Páxina 23: “Pero non quero molestar ao lector con estes detalles”.

Páxina 23: “Recordará o lector que cando firmei os artigos en virtude dos que recobrei a liberdade...”.

Páxina 30: “Pode resultar oportuno informar ao lector dunha intriga secreta que durante dous meses estivo urdíndose contra min”.

Páxina 34: “non molestarei ao lector coa relación detallada do meu recibimento nesta corte,..”.

Páxina 35: “non molestarei ao lector relatando as dificultades nas que me atopei para, con axuda de certos canaletes...”

Páxina 36: “demasiadas para que moleste agora ao lector co seu relato”.

Páxina 37: “Non molestarei ao lector coa relación detallada desta viaxe...”

CAPÍTULO 2. VIAXE A BROBDINGNAG
Páxina 55: “Quero ofrecer ao lector agora unha corta descrición deste país, en canto eu viaxei por el, que non paso de dúas mil millas en contorno de Lorbrulgrud,...”.

Páxina 73: “Xa referín ao lector que no lado da miña caixa que non tiña fiestra había dous fortes colgadeiros...”

Páxina 77: “A travesía foi moi próspera e non molestarei ao lector cun diario dela”.

Páxina 78: “aínda que o meu destino desgraciado, dispuxo de modo que ela non puido estorbalo, como verá o lector máis adiante”.

CAPÍTULO 3. VIAXE A LAPUTA, BALNIBARBI, LUGGNAGG, GLUBBDUBDRIB E O XAPÓN.
Páxina 80: “Pero ao fin de non molestar ao lector cunha relación detallada das miñas desventuras, direi só que ao quinto día cheguei á última illa que se me ofrecía á vista...”

Páxina 83: “Era preciso dar esta explicación ao lector, sen a que se vira tan desorientado coma min, para comprender o proceder destas xentes cando me conduciron polas escadas ata a parte superior da illa e de alí ao pazo...”

Páxina 103: “Sería fatigosa para o lector a referencia do gran número de xentes esclarecidas que foron chamadas para satisfacer o desexo insaciable de ver ante min o mundo nas diversas idades da antigüidade”.

Páxina 106: “...-pois supoño que non necesito dicir aos lectores que no que veño dicindo no trato no máis mínimo de mirar polo meu país-:”

Páxina 114: “O lector poderá con facilidade crer que, a causa do que acababan de mirar e oír, minguou moito o meu apetito de vivir eternamente...”

Páxina 114: “Pensei que este relato sobre os struldbrugs podía ser dalgún interese para o lector, porque me parece que se sae do acostumado; ao menos, eu non recordo ver nada semellante en ningún libro de viaxes dos que chegaron as miñas mans”.

CAPÍTULO 4. UNHA VIAXE AO PAÍS DOS HOUYHNHNMS.
Páxina 123: “Pero ao pouco tempo acomodeime mellor, como o lector verá máis adiante, ao tratar circunstancialmente o meu modo de vivir”.

Páxina 125: “Xa dixen ao lector que polas noites, cando a familia se foi á cama, era o meu costume espirme e taparme coas roupas”.

Páxina 130: “Permítome advertir ao lector que o seguinte extracto de moitas conversas que co meu amo sostiven contén un sumario dos extremos de máis consecuencia...”

Páxina 137: “Quizá o lector está a punto de marabillarse de cómo podía eu decidirme a facer unha tan franca pintura da miña propia especie entre unha raza de mortais xa demasiado posta a concebir a máis baixa opinión do xénero humano,...”

Páxina 137: “Vou ter co lector a inxenuidade de confesar que aínda había un motivo moito máis poderoso para a franqueza que puxen na miña descrición das cousas...”

Páxina 140: “Porque xa dixen ao lector en que modo fun atacado por aqueles animais odiosos a raíz da miña chegada; e despois, dúas ou tres veces estiven a punto de caer entre as súas garras, coa ocasión de andar vagando a algunha distancia sen navalla”.

Páxina 141: “Como vivín tres anos naquel país, supoño que o lector esperará que, a exemplo dos demais viaxeiros, lle de algunha noticia das maneiras e costumes dos habitantes, os que era natural que constituísen o principal obxecto do meu estudo”.

Páxina 145: “Con moito gusto, estendereime máis falando dos costumes e as virtudes deste pobo excelente; pero como intento publicar dentro de pouco un volume dedicado exclusivamente a esta materia, a el remito ao lector. E, en tanto, procederei a referir a miña catástrofe”.

COMENTARIO: O autor utiliza de forma constante unha fórmula para ter implicado ao lector na súa historia. Parece como que pretende darlle unha lección de moralidade ás persoas que están lendo, pero dun xeito que é imposible que non se sintan alleos á historia. O lector forma parte directa das catro viaxes que fai Gulliver. Son como parénteses, que rachan coa narración e introducen unha chamada de atención ao lector, explicándolle algunha cuestión que ten que ver coa historia ou o seu sentido. Semella que se non estivera o lector, para nada serviría o que está a contar.

Comentarios del libro "Los Viajes de Gulliver" 2

4. PERSONAXES.
Hai multitude de personaxes, aínda que só uns poucos en cada viaxe son os principais:

Gulliver: é o protagonista. Extrovertido, intelixente, valente, ousado, dócil e amable. Sembre con boa actitude, sofre bastante no relato e toma as cousas a conciencia. Tódalas historias o cambian, sobre todo a última, experiencia que o transforma totalmente.

O Rey de Liliput: hospitalario, pero ambicioso sen límites porque só pensa en gobernar o país veciño. Ao principio non quería que Gulliver se marchara, pero o convencen e termina aceptando unhas normas que os seus ministros e o seu tesoureiro impoñen.

Glumdalclitch ou coidadora: coida de Gulliver na súa aventura en Broddingnag. Está sempre pendente del e téñense cariño. É a filla do labrego que o recolleu ao comezo da historia que se narra no segundo capítulo. Sae favorecida xa que Gulliver a mantén no pazo.

Laputanos: Aferrado ás matemáticas e á astronomía. As súas roupas teñen sempre astros. Gulliver non os comprende.

Habitantes de Balnibarbi, Glubbdubdrib e Luggnagg. Na terceira viaxe aparecen os habitantes de tres mundos diferentes. Os de Balnibarbi eran fieros e teñen aspectos de pobres e están vestidos con harapos. En Glubbdubdrib enséñanlle a verdadeira filosofía. Os luggnaggianos son xente cortés e desprendida. Amósanse amables cos forasteiros.

O amo houyhnhnm é un cabalo que razoa. Compórtase moi ben con Gulliver. Ensínalle o idioma do país e ábrelle o seu mundo. Gulliver ten un altísimo concepto deste amo e da súa raza. Por iso, quere quedarse e non voltar a Inglaterra.

Os serventes yahoos: homes salvaxes que se alimentan de ratas e gatos. É horrendo e malvado aos ollos de Gulliver.

5. ESTILO
É un estilo de divulgación de viaxes, onde inclúe a invención de culturas estrañas e salvaxes, diseñadas dliberadamente para remover as conciencias dos lectores. Ao comezo parece máis unha historia para nenos, pero a medida que se pasa a novos capítulos, convértese máis ben nunha sátira política.

Está contada en primeira persoa, aínda que ao comezo de cada capítulo, un narrador adiante en dúas ou tres frase, o que vai a facer o autor no capítulo.

Ás veces parece que o narrador é coral (fai partícipe ao lector do que está a contar) e outras veces está enviando avisos ao lector, incluso facéndolle algunha recomendación ou desculpándoes. Os diálogos son case todos en estilo indirecto, aínda que algunha vez dálle voz a algún dos seus interlocutores:

Páxina 30: “O seu discurso foi así concebido, pois tomei notas del tan pronto como quedei so:
Saberedes –dixo- que recentemente reuníronse varias comisións de consello co maior secreto e sodes vos o motivo; e fai non máis que dous días, a súa Maxestade tomou unha resolución definitiva”.

Recolle algúns textos de normas e cartas, caso do documento polo que Gulliver recobra a liberdade:

Páxina 16: “Golbasto Momaren Evlame Gurdilo Shefin Mully Ully Gue, muy poderoso emperador de Liliput, delicia y terror del universo, con dominios que se extenden cinco mil blustrugs – unhas doce millas en circunferencia- cara os confíns do globo; monarca de tódolos monarcas, máis alto que os fillos dos homes...”

6. VALORES
As Viaxes de Gulliver é un libro que se centra sobre todo nos valores do xénero humano. E ademais, Jonathan Swift pretende dar unha especie de lección, ou polo menos quere facer partícipe aos lectores, dos problemas que afectan á humanidade pola súa forma de ser e os valores que ten. Ao final das súas aventuras, semella que Gulliver alcanzou a perfección e agora a busca en tódalas partes e persoas que o rodean.

Pero, ¿cales aparecen na obra? Son:

Xustiza social: os políticos no libro preocúpanse de cousas inútiles e do seu propio ascenso. Gulliver amosa á corte de Liliput ao lector e lle fai partícipe das súas impresións. Exemplo: as dúas faccións principais disputan por unha cuestión tan absurda como por qué lado debe romperse un ovo para comelo.

Tolerancia: Gulliver atópase con xente que en nada se parecen a el. Intenta aprender deles e non os xuzga, e viceversa. O autor introduce ao lector nun mundo onde hai diversas formas de ver as cousas e a nosa non é necesariamente a única e verdadeira. Exemplo: o amo houynhnhns acepta a Gulliver, o yahoo, que é un ser inferior. Tamén Gulliver acepta ao seu amo cabalo, ata o punto que pensa que son o único que vale a pena.

Integridade, honestidade e lealdade. Se se teñen estas virtudes, non importa o tamaño nin o aspecto físico. En Liliput, Gulliver descubre que os máis pequenos son malos e envidiosos. En Brobdingnag, en cambios os xigantes son xenerosos e bos.

Intelixencia: Gulliver amosa sempre un pensamento racional, sen deixar levarse polas ambicións nin delirios de grandeza. Diante desto amosa aos habitantes de Laputa, incapaces de pensar de forma lóxica.

Imaxinación: En Laputa, Gulliver amósanos a nós, como lectores, a imaxinación dos seus habitantes e a súa importancia no seu discurso.

Curiosidade: Gulliver sempre está viaxando e aprendendo. Coñece lugares e xentes diferentes, o que o enriquecen ata o punto de convertilo nunha persoa distinta.

Comentarios del libro "Los Viajes de Gulliver"

1. BIOGRAFÍA.
Jonathan Swift naceu en Dublín no ano 1667 e morreu en 1745 na mesma cidade. Escritor, político e satírico anglo-irlandéz, é considerado un dos maestros da prosa en inglés e dos máis apaixonados satirizadores da loucura e a arrogancia humanas. Os seus numerosos escritos políticos, textos en prosa, cartas e poemas teñen como característica común o uso dunha linguaxe efectiva e económica.

2. O LIBRO
As viaxes de Gulliver é a obra maestra de Swift. Viaxes a varios lugares remotos do planeta foi publicada como anónimo en 1726 e obtivo un éxito inmediato. A pesar de que foi orixinariamente escrita como unha sátira, un ataque ácido e alegórico contra a vaidade e a hipocresía das cortes, os homes de estado e os partidos políticos do seu tempo, o autor foi engadindo, durante os seis anos que tardou en escribila, desgarradoras reflexións acerca da natureza humana. As viaxes de Gulliver é, polo tanto, unha obra salvaxemente amarga e, en ocasións, indecente, unha desabrida burla á sociedade inglesa do seu tempo e por extensión ao xénero humano. Aínda así, é unha narración tan imaxinativa, inxeniosa e sinxela de ler, que o primeiro libro permaneceu como un clásico da literatura infantil. O cuarto libro, Gulliver no pais dos huim, elimínase de moitas edicións xuvenís pola súa excesiva mordacidade, xa que no fondo o que está propoñendo Swift é que a compañía dos animais, dos cabalos, concretamente, é preferible e máis estimulante que a de moitos humanos.

3. ARGUMENTO.
A historia desenvólvese entre 1699 e 1727. Narra parte da vida do doutor Gulliver durante catro viaxes que fai polo mundo e que o levan a mundos fantásticos.
Na súa primeira viaxe chega a Liliput, despois dun temporal que fai naufragar o seu barco. Os habitantes son diminutos e Gulliver semella un xigante. Trátano ben, pero desde a súa chegada queren desfacerse del porque pensan que será unha molestia e que non terán suficientes alimentos para alimentalo. Axuda a conseguir a flota do reino enemigo, pero despois a cousa complícase e fuxe ao país enemigo dos liliputienses, que o axudan a voltar a Inglaterra.

Na súa segunda viaxe acaba en Broddingnag. Os habitantes deste país son máis grandes que el. Convértese nun anano fronte aos xigantes deste estrano lugar. Atópao un granxeiro que o explota coa axuda da súa filla, que lle quere ben. Chegan ao Pazo Real e é mercado pola Raíña. A filla do granxeiro quédase e coida del. No pazo sofre o acoso dun anano e ten varias aventuras (captúrao un mono e a piques está de perder a vida nun tellado. Despois dunha viaxe á costa, unha aguia traslada a súa casa de viaxe e o deixa no mar, onde é rescatado por un barco que o leva de volta a Inglaterra.

No terceiro viaxe chega a Laputa. Embarcado de novo, uns piratas fanse co seu barco e o deixan nunha illa. É acollido polos veciños deste país que viven nunha illa voadora. A súa cultura é moi distinta. Logo de moitas entrevistas con preguntas e respostas, baixa ao mundo terrenal a Balnibarbi. O acolle un gran señor, viaxa á Academia de Lagado e descubre as artes absurdas ás que se adican os do lugar. Pero quere voltar e, primeiro arriba en Maldonada, cunha breve estancia en Glubbdubrib, chega a Luggnagg. É arrestado, pero despois de aclarado o asunto, viaxa a Xapón. Volta a súa casa, vía Amsterdam.

Na súa cuarta e última aventura, tras una accidentada e tráxica viaxe, é abandonado nunha illa polos seus mariñeiros que, convencidos por uns piratas, apresan a súa embarcación. Alí coñece aos yahoos e os houyhnhnms, homes serventes e cabalos amos que habitan este lugar. Afaise as virtudes dos houyhnhnms e empeza a detestar aos yahoos-homes. Pero a gran asemblea dos houyhnhnms pídenlle que deixe a súa terra, petición que cumpre moi ao seu pesar. Despois dunha viaxe na que é ferido, o recolle un barco portugués no que volta a Europa. Esta última viaxe cambia a Gulliver por completo, que non se acostuma a vida cos seres queridos porque xa interiorizou a vida, os costumes e as ideas dos houyhnhnms. Por iso merca uns cabalos cos que fala catro horas ao día e non soporta o olor dos humanos yahoos, como a súa muller e fillos.

La Ciudad sin tiempo, de Enrique Moriel, una novela que se puede recorrer saltando los capítulos si te sabes las reglas

Acabo de leer "La ciudad sin tiempo" de Enrique Moriel, una obra que cuenta dos historias que tienen lugar en la ciudad de Barcelona en dos épocas distintas y cuyos protagonistas se encuentran al final. Una de ellas se centra en un hombre sin edad, un vampiro, que nace a finales de la Edad Media, momento en el que se inicia el libro. La otra se centra en un misterio que investiga una estudiosa de lo antiguo en la actualidad.

Enrique Moriel va intercalando episodios de cada protagonista hasta el final. No hay linealidad en el relato. Y no se dan pistas de porque. Yo como lector me sentí algo confuso en los tres primeros capítulos, pero comprendí el juego y me gustó. El contexto de cada una de las epopeyas (son viajes por una ciudad laberíntica en cada caso) ofrece datos que ayudan a comprener la vida del otro. Y unas 100 páginas antes del final se unen en un solo relato.

No hay linealidad en el relato. Y no se dan pistas del porque se ha utlizado este forma de relatar. La historia del vampiro abarca un periodo más amplio y parece que engulle épocas a la velocidad del rayo. El de la historiadora se concentra en unos días.

Empezando en la narración del vampiro en el capítulo 1, he intentado saltarme los capítulos de dos en dos hasta llegar al encuentro de los dos protagonistas. Es comprensible totalmente, lo que deduzco que en el caso de la mujer también se puede conseguir. Es una forma de leer la mitad del libro y enfrentarse a una novela sólida.

Finalmente he hecho otro experimento. He saltado del primer capítulo al noveno y después al decimosexto. Y no me he perdido. Los capítulos tienen cierta entidad como un total. Pero he comprendido que era necesario leer el primer capítulo, porque el autor hace la introducción de quien es el personaje principal.

Baixei de Internet a seguinte definición de hipertexto: "os sistemas hipertextuais están baseados nun enfoque no que o usuario ten a posibilidade de crear, agregar, enlazar e compartir informción de fontes diversas, provendo a posibilidade de acceder a documentos de maneira non secuencial, a diferencia de sistemas de información máis tradicionais nas que o acceso é naturalmente secuencial. Esta flexibilidade de acceso provoca as nocións de navegación, personalización de presentacións e anotacións".

Penso que é unha definición acertada, ao mellor incompleta, pero recolle para min o aspecto máis importante do concepto: marca distancias coa forma tradcional de comunicar, de forma secuencial, e incorpora ao lector ou usuario no proceso creativo.

Nunha entrevista a Antonio Tabucchi aparecida en El País o 23 de abril de 2006 na súa sección de Cultura, o escrito italiano asegura que "o tempo e a mirada dos demais engaden cousas que os escritores non preveramos en principio. Hoxe, con respecto a tantos libros do pasado, a información converteunos en lectores moi privilexiados. Poseemos unha bagaxe interpretativa moi superior a dos contemporáneos da obra El Quijote, por exemplo"

Tabucchi dalle protagonismo aos que len os libros, que cada vez están máis preparado e por tanto son uns seres privilexiados pola súa capacidade de comprensión e decisión, pero que tamén lle ofrecen puntos de vista que o enriquecen como escritor. Así, el recoñece que "unhas veces, o encontro co lector dá placer, outras medo" en referencia a unha carta que lle envía un lector, que o fai reflexionar porque lle confesa que foi capaz de escribir a autobiografía que el nunca fora capaz de escribir.

Tabucchi da a entender que o autor e o lector poderían chegar a ser a mesma persoa na tarefa de relatar historias, simplemente porque se sinten identificados cun mesmo texto. Para despois manter as distancias ao matizar que "cada un le a súa propia historia". Deixa claro que, aínda que se sintan identificado co que le, o lector fai unha interpretación diferente. Pero ese tamén é o seu poder diante do que crea e un punto de partida para que rache coa secuencialidade.